โรคปอดอักเสบ วิธีเช็คอาการ ปล่อยไว้นานระวังอันตราย!สำหรับโรคปอดอักเสบ หลายคนอาจยังมองข้ามว่าไม่สำคัญเท่าไร แต่จากสถิติจำนวนผู้ป่วยโรคปอดอักเสบ (Pneumonia) ปี 2566 ที่กระทรวงสาธารณสุขรายงานนั้น มีจำนวนทั้งสิ้น 251,631 ราย สูงขึ้นถึง 30% จากปีที่ 2565 ยิ่งป่วยขึ้นมา แล้วปล่อยไว้นานกว่าจะรักษา อาการปอดอักเสบ หากปล่อยไว้ไม่รักษา อาจทำให้เสียชีวิตได้ มาเตรียมตัวพร้อมวิธีเช็คอาการปอดอักเสบเบื้องต้น หรือป่วย โรคปอดอักเสบ ติดต่อกันไหม แล้วโรคปอดอักเสบกับปอดบวมเป็นโรคเดียวกันหรือไม่ ตามมาหาคำตอบไปพร้อมกันเลย
1. โรคปอดอักเสบ สาเหตุ
2. โรคปอดอักเสบ อาการ
3. โรคปอดอักเสบ วิธีรักษา
4. โรคปอดอักเสบ ติดต่อไหม
5. โรคปอดอักเสบ วิธีป้องกัน
สาเหตุโรคปอดอักเสบ
1. โรคปอดอักเสบ สาเหตุ
สำหรับโรคปอดอักเสบจากการติดเชื้อ (pneumonia) หรือที่หลายคนเรียกกันว่า ปอดบวม เป็นชนิดของปอดอักเสบที่พบได้บ่อยที่สุด เมื่อเชื้อโรคเข้าสู่ปอด จะทำให้เกิดการอักเสบของถุงลมปอดและเนื้อเยื่อโดยรอบ สาเหตุของโรคปอดอักเสบ เกิดได้จาก 2 สาเหตุ ดังนี้
1. ปอดอักเสบจากการติดเชื้อ
เป็นสาเหตุที่พบบ่อยที่สุด
ชนิดของเชื้อที่ติดเชื้อจะขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย เช่น กลุ่มอายุ อาชีพ โรคประจำตัว ภาวะภูมิคุ้มกัน ประวัติการเดินทาง การสูบบุหรี่ และสภาพแวดล้อม
เชื้อที่พบบ่อย ได้แก่ เชื้อไวรัส คือ RSV, ไข้หวัดใหญ่, โคโรนา เชื้อแบคทีเรีย เช่น Streptococcus Pneumoniae, Haemophilus Influenzae, Atypical bacteria และเชื้อราที่พบได้น้อย
2. ปอดอักเสบจากการไม่ได้ติดเชื้อ
เกิดจากสารที่ก่อให้เกิดการระคายเคืองต่อระบบทางเดินหายใจ เช่น ฝุ่น ควัน สารเคมีที่ระเหยได้
สาเหตุอื่น ๆ อย่างยาบางชนิด เช่น ยาเคมีบำบัด ยาควบคุมการเต้นของหัวใจยาบางชนิด
2. โรคปอดอักเสบ อาการ
อย่างที่รู้กันไปแล้วว่าโรคปอดอักเสบเกิดได้จาก 2 สาเหตุ แต่ก็มีอาการใกล้เคียงกัน ที่สำคัญ
โรคปอดอักเสบที่เกิดจากการติดเชื้อ สามารถติดต่อได้ง่ายจึงเป็นชนิดที่พบได้มากกว่าโรคปอดอักเสบจากการไม่ติดเชื้อ สำหรับวิธีตรวจอาการปอดอักเสบด้วยตนเอง สามารถสังเกตอาการได้ ดังนี้
มีไข้สูงและหนาวสั่น อาการนี้เป็นสัญญาณทั่วไปของการติดเชื้อ หากมีไข้สูงและหนาวสั่นร่วมด้วย แสดงว่าการติดเชื้ออาจลุกลามไปที่ปอด
ชีพจรเต้นเร็วกว่า 100 ครั้งต่อนาที เป็นสัญญาณว่าร่างกายกำลังต่อสู้กับการติดเชื้อ หากมีอาการนี้ควรรีบไปพบแพทย์
เจ็บหน้าอก แสดงว่าการติดเชื้อในปอดอาจรุนแรงมากขึ้น ควรรีบไปพบแพทย์โดยเร็วที่สุด
ไอมีเสมหะ เป็นสัญญาณของการติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจ
เสมหะมีเลือดปน แสดงว่ามีเลือดออกในปอด ซึ่งอาจเกิดจากโรคปอดอักเสบ
หายใจลำบากเป็นสัญญาณอันตรายของโรคปอดอักเสบ แสดงว่าปอดไม่สามารถรับออกซิเจนได้เพียงพอ ควรรีบไปพบแพทย์ทันที
3. โรคปอดอักเสบ วิธีรักษา
การรักษาโรคปอดอักเสบจากการติดเชื้อ มีทางเลือกในการรักษาหลายวิธี ขึ้นอยู่กับชนิดของเชื้อ สาเหตุ และความรุนแรงของโรค ดังนี้
การรักษาการติดเชื้อด้วยยาปฏิชีวนะ
ซึ่งใช้สำหรับกรณีที่เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย ทําให้เชื้อแบคทีเรียบางชนิด เช่น Streptococcus pneumoniae ดื้อยาเพิ่มมากขึ้น
การรักษาตามอาการ
สำหรับคนที่ป่วยโรคปอดอักเสบจากเชื้อไวรัส และเชื้ออื่น ๆ แพทย์จะพิจารณาการรักษาตามอาการด้วยการให้ยาลดไข้ ยาขยายหลอดลม ยาละลายเสมหะ สารน้ำทางหลอดเลือดดำ (กรณีอาการรุนแรง) การให้ออกซิเจน (กรณีอาการรุนแรง) หรือกายภาพบำบัดทรวงอก (กรณีอาการรุนแรง)
การรักษาภาวะแทรกซ้อน
ซึ่งภาวะแทรกซ้อนที่พบบ่อยได้แก่ เชื้อแบคทีเรียแพร่กระจายจากปอดเข้าสู่กระแสเลือดทำให้อวัยวะอื่น ๆ ติดเชื้อไปด้วย บางรายอาจพบฝีในปอด หรือภาวะมีน้ำในโพรงเยื่อหุ้มปอด
โรคปอดอักเสบ หายเองได้ไหม
หากป่วยเป็นปอดอักเสบ อาการปอดติดเชื้อมักไม่รุนแรงและหายได้เอง แต่บางคนอาจมีอาการรุนแรงจนเป็นอันตรายถึงชีวิต ยิ่งในคนที่มีอาการปอดติดเชื้อ ส่วนมากจะมีอาการร้ายแรงและจำเป็นต้องได้รับการรักษาจากแพทย์อย่างทันท่วงที
โรคปอดอักเสบ ห้ามกินอะไร
งดชา กาแฟ หรือเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน และเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์
งดอาหารรสจัด หรือมีกลิ่นฉุด เพราะอาจกระตุ้นการไอหรือจามได้
งดของทอดเพราะอาจทำให้คันคอ หรือรู้สึกเลี่ยนจนอาเจียนได้
งดของหมักดอง
โรคปอดอักเสบ กับ วัณโรค ต่างกันอย่างไร
บางคนอาจยังสับสนว่าระหว่างโรคปอดอักเสบกับวัณโรค มีอาการคล้ายหรือแตกต่างกันอย่างไร เพราะจัดเป็นโรคติดเชื้อทางเดินหายใจเหมือนกัน ซึ่งทั้ง 2 โรคนี้มีอาการแตกต่างกันโดยสามารถสังเกตได้ตามนี้
อาการปอดอักเสบไอมีเสมหะ เจ็บหน้าอกเวลาไอหรือหายใจ มีไข้ เหงื่อออก หนาวสั่น หายใจเร็ว หอบเหนื่อย ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ คลื่นไส้ เบื่ออาหาร อาเจียน
อาการวัณโรค ไอมีเสมหะมีเลือดปน ไอเรื้อรัง มีไข้ต่ำ ๆ เรื้อรังโดยไม่ทราบสาเหตุ ผิวหนังซีดเหลือง มีเหงื่อออกในตอนกลางคืน
อาการของทั้ง 2 โรคมีความคล้ายคลึงกันเป็นอย่างมาก หากเริ่มมีอาการแล้วไม่มั่น ควรรีบไปพบแพทย์เพื่อจะได้รับการวินิจฉัยและรักษาได้ตรงโรค
4. โรคปอดอักเสบ ติดต่อไหม
อย่างที่บอกว่าโรคปอดอักเสบที่เกิดจากการติดเชื้อ สามารถติดต่อกันได้หลายทาง ดังนี้
การไอ จาม หรือหายใจรดกัน
การสำลัก เช่น สำลักน้ำลาย อาหาร หรือสารคัดหลั่งในทางเดินอาหาร
การแพร่กระจายของเชื้อตามกระแสโลหิต
การลุกลามจากการติดเชื้อที่อวัยวะข้างเคียงปอด
การทำหัตถการบางอย่างในโรงพยาบาล ที่มีการปนเปื้อนหรือไม่ได้ทำความสะอาด
ใครเสี่ยงโรคปอดอักเสบ
ผู้สูงอายุตั้งแต่ 65 ปีขึ้นไป
ผู้ที่มีภาวะบกพร่องทางภูมิคุ้มกัน เช่น ผู้ติดเชื้อ HIV, ผู้ป่วยโรคเอดส์, ผู้ที่ได้รับการปลูกถ่ายอวัยวะ ผู้ป่วยมะเร็
ระหว่างการให้เคมีบำบัด หรือได้รับยากดภูมิคุ้มกันเป็นเวลานาน
ผู้มีปัญหาสุขภาพเรื้อรัง เช่น โรคเบาหวาน โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง โรคหัวใจ
เป็นโรคหอบหืด สูบบุหรี่เป็นประจำ
ผู้ที่สัมผัสกับสารก่อการระคายเคืองต่อปอดเป็นประจำ เช่น มลพิษทางอากาศและควันพิษ
ผู้ที่อาศัยอยู่ในสภาพแวดล้อมที่แออัด
ผู้ที่ใช้ยาหรือดื่มแอลกอฮอล์ในปริมาณมาก ซึ่งจะทำให้ระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอลง
5. โรคปอดอักเสบ วิธีป้องกัน
โรคปอดอักเสบเป็นโรคที่คนไทยป่วยกันเยอะมาก ที่สำคัญหากอาการรุนแรงก็มีความเสี่ยงถึงชีวิตได้ ดังนั้นมาป้องกันตัวเองให้ห่างไกลโรคปอดอักเสบนตั้งแต่เนิ่น ๆ ไว้ดีกว่าทำตามวิธีนี้ได้เลย
งดสูบบุหรี่
หมั่นล้างมือเป็นประจำ และหลีกเลี่ยงการไปอยู่ในที่ที่มีผู้คนหนาแน่น
หลีกเลี่ยงควันบุหรี่ ควันไฟ ควันจากท่อไอเสียรถยนต์
เมื่อเป็นหวัด หรือไข้หวัดใหญ่อย่าปล่อยทิ้งไว้ ควรรักษาให้หายขาดแต่เนิ่น ๆ
นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ เพื่อสร้างระบบภูมิคุ้มกันให้แข็งแรง
กินอาหารที่มีประโยชน์ ให้ครบ 5 หมู่
ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
ไม่ดื่มสุรามากจนมึนเมาเพราะอาจสำลักเอาเชื้อโรคจากปากเข้าปอด
